مقدمه اي برتسونامي يا غرياله:

سونامی، آبلرزه یا غریاله ^[۱] یکی از پدیده‌های جغرافیایی است. غریاله به لرزش شدید آب دریا گفته می‌شود که در پی زمین‌لرزه‌های زیر دریا پدید می‌آید. آبی که به لرزه در آمده به شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورد. غریاله واژهٔ فارسی بومی برای این پدیده در استان بوشهر است و پدیدهٔ غریاله در کرانه‌های خلیج فارس نیز دارای پیشینه است. غریاله‌ها معمولاً پس از یک زمین‌لرزه بزرگ (با حرکت رو به بالا)، فعالیت آتشفشانی زمین‌لغزه و یا برخورد شهابسنگ‌ها پدید می‌آیند. بسیاری از غریاله‌ها در کرانه‌های ژاپن رخ می‌دهند و از اینرو واژه ژاپنی مربوط به این پدیده یعنی (津波 تسونامی) به زبان انگلیسی و از آن راه به بسیاری زبان‌های دیگر نیز راه یافته است.

 چگونگی پخش امواج آبلرزه

پس از غریاله‌ها معمولاً گسل‌های بزرگی در بستر دریاها پدید می‌آیند. سرعت موج‌های آبلرزه‌ای گاه به بیش از ۸۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. غریالهٔ سال ۱۷۸۸ لیسبون (پرتغال) با موج‌هایی به بلندی حدود ۱۸ متر به شهر هجوم برد و ساکنان آن شهر را در کام خویش به هلاکت رساند. یکی از بزرگ‌ترین غریاله‌ها که در سال ۲۰۰۴ میلادی در نزدیکی سوماترای اندونزی روی داد باعث ویرانی عظیم و کشته شدن پیرامون ۱۰۰ هزار تن در جنوب آسیا شد.

در کتاب‌های‌ تاریخ‌ آمده‌ که‌ بندر بزرگ‌ و پهناور سیراف‌ در جنوب ایران تا سده چهارم‌ هجری‌ و عصر دیلمیان‌ بندری‌ آباد و پر رونق‌ بوده‌ و ناگهان‌ بر اثر زلزله‌ای‌ قسمت‌ بزرگی‌ از شهر به‌ زیر آب‌ رفته‌ که‌ آثار آن‌ هنوز هم‌ مورد توجه‌ باستان‌ شناسان‌ ایرانی‌ وخارجی‌ است‌. آیا غریاله‌ سیراف‌ را ویران‌ کرد و به‌ زیر آب‌ برد پاسخ‌ این‌ سؤال‌ را باید در پژوهش های آینده‌ یافت‌.

پانویس

{1} نسیم جنوب هفته نامه محلی بوشهر

سونامی چگونه به وجود می آيد؟       

كلمه سونامی (tsunami) از كلمات ژاپنی tsu (بندر) و nami (امواج) تشكيل شده است. سونامی موج يا رشته‌ای از امواج است كه در اقيانوس به دنبال زلزله های دريايی بوجود می‌آيد.

این امواج ممكن است صدها كیلومتر پهنا داشته باشد و هنگام رسیدن به ساحل به ارتفاع آن به 10.5 برسد.این "دیوارهای آب" با سرعتی تندتر از یك هواپیمای جت پهنه اقیانوس را می‌پبمایند،به ساحل كوبیده می‌شوند و تخریب وسیعی را باعث می‌شوند.

برای درك سونامی باید ساختمان موج را شناخت. امواج معمولی ما در كنار ساحل دریا یا در حوضچه‌های آب می‌بینیم، از یك ستیغ(بالاترین نقطه موج) (crest)و یك ناوه (پایین‌‌ترین نقطه موج)(trough)تشكیل می‌شوند.

امواج را به دو طریق اندازه می‌گیرند:

*ارتفاع موج (wave heigth):فاصله بین ستیغ و ناوه.

*طول موج(wave length): فاصله افقی بین ستیغ دو موج متوالی.

بسامد یا فركانس امواج بر حسب زمانی كف طول می‌كشد تا دو موج متوالی از یك نقطه بگذرند – كه به آن دوره موج می‌گویند- اندازه‌گیری می‌شود.

هم سونامی‌ها و هم امواج معمولی دارای این بخش‌ها هستند و به طریق مشابهی اندازه‌گیری می‌شوند. اما تفاوت‌های زیادی میان آن دو از لحاظ اندازه، سرعت، و منشا وجود دارد:

*خصوصیت موج

** موج ناشی از باد

*** موج سونامی

سرعت موج: 8 تا 100 كیلومتر در ساعت 800 تا 1000 كیلومتر در ساعت

دوره موج: 5 تا 20 ثانیه 10 دقیقه تا 2 ساعت

طول موج: 100 تا 200 متر 100 تا 200 كیلومتر

امواج در اقیانوس‌ها به علل مختلفی مانند فعالیت‌های زیرآبی، فشار جوی، و كشش جاذبه رخ می‌دهند، اما شایع‌ترین علت آنها باد است.

باد منبع انرژی موج حاصل است و اندازه سرعت باد به قدرت باد وابسته است. نكته مهمی كه باید به خاطر داشت این است كه امواج نشان‌دهنده حركت آب نیستند، بلكه حركت انرژی از طریق آب را نشان می‌دهند.

تولد سونامی

شایع‌ترین علت سونامی‌ها زلزله‌های زیردریایی هستند. برای اینكه بدانیم این زلزله‌ها چگونه رخ می‌دهند، باید "تكتونیك صفحه‌ای" را بشناسیم.

نظریه تكتونیك صفحه‌ای بیان می كند كه لیتوسفر یا بخش فوقانی كره زمین از چندین صفحه عظیم تشكیل شده است. این صفحات قاره‌ها و كف دریاها را می‌سازند.

این صفحات بر روی یك لایه زیرین چسبناك نیمه‌جامد به نام آستنوسفر قرار دارند. یك پای سیب بریده‌شده را در نظر بگیرید، قشر بیرونی كیك لیتوسفر و بخش داخلی داغ پركننده آن آستنوسفر است.

این صفحات مدواما روی كره زمین با سرعتی در حد 2.5 تا 5 سانتی‌متر در سال در حال حركتند.

این حركت بیش از همه در طول خطوط گسل( خط برش كیك را در نظر بگیرید) رخ می‌دهد. حركت این صفحات باعث بروز زلزله‌ها و آتش‌فشان‌ها می‌شود كه در كف اقیانوس ها هم ممكن است رخ دهند و دو منشا احتمالی سونامی هستند.

هنگامی كه دو صفحه د ر ناحیه‌ای كه مرز صفحه‌ای نامیده می‌شود در تلاقی با یكدیگر قرار می ‌گیرند، صفحه سنگین‌تر به زیر صفحه سبك‌تر می‌‌لغزد. این پدیده را لغزش به پایین(subduction) می‌نامند. بروز پدیده لغزش به پایین زیرآبی اغلب جاگذاری‌های فراوانی به شكل گودال‌های عمیق اقیانوسی در كف دریا ایجاد می‌كند.

در برخی مواردهنگام بروز این پدیده بخشی از كف دریا كه به صفحه سبك‌تر متصل است ممكن است به علت فشار صفحه به زیررونده ناگهان به سمت بالا جابجا شود. نتیجه این وضعیت بروز زلزله است. كانون زلزله نقطه‌ای درون زمین است كه برای اولین بار شكست در آن رخ می‌دهد، صخره می‌شكنند و اولین امواج لرزه‌ای بوجود می‌آیند.

اپی‌سنتر یا مركز سطحی زلزله نقطه‌ای از سطح دریاست كه مستقیما روی كانون زلزله قرار دارد.هنگامی كه این قطعه از صفحه به بالا می‌پرد، میلیون‌ها تن صخره با نیرویی عظیم به بالا فرستاده می‌شوند، انرژی این نیرو به آب منتقل می‌شود.این انرژی آب را به بالاتر از سطح معمول دریا می‌راند.به این ترتیب سونامی زاده می‌شود.

دینامیك سونامی

هنگامی كه آب به سمت بالا رانده می‌شود،‌ جاذبه بر روی آن عمل می‌كند، وانرژی را به طور افقی به موازات سطح آب هدایت می‌كند. سپس انرژی از میان اعماق آب از مركز اولیه جنبش به اطراف گسترش می‌یابد.

نیروی عظیمی كه بوسیله جنبش لرزه‌ای ایجاد می‌شود سرعت باورنكردنی سونامی را ایجاد می‌كند.

سرعت واقعی سونامی با اندازه‌گیری عمق آب در نقطه‌ایی كه سونامی از آن می‌گذرد، محاسبه می‌شود.این سرعت مساوی ریشه دوم حاصلضرب شتاب جاذبه در میزان عمق آب است.

توانایی سونامی برای حفظ سرعتش مستقیما تحت تاثیر عمق آب قرار دارد.سونامی درآب‌های عمیق‌تر سریع‌تر حركت می‌كند و در آب‌های كم‌عمق‌تر سرعتش كند می‌شود.

بنابراین برخلاف امواج معمولی، انرژی راننده سونامی نه روی سطح آب بلكه از میان آب حركت می‌كند. ارتفاع سونامی معمولا تا هنگامی كه به كنار ساحل برسد بیش از یك متر نیست و معمولا قابل تشخیص نیست.

برخورد سونامی به ساحل

هنگامی كه سونامی به ساحل می‌رسد، به شكل آشنای مرگبارش تبديل می‌شود.هنگامی كه سونامی به خشكی می‌رسد، به آب كم عمق كنار ساحل ضربه می‌زند.آب كم عمق و خشكی ساحلی باعث متراكم‌شدن انرژی می‌شود كه آب منتقل می‌كند.این امر تغییرشكل سونامی را آغاز می‌كند.

توپوگرافی كف دریا در این محل و شكل ساحل بر ظاهر و رفتار سونامی تاثیر می‌گذارد.

همچنانكه سرعت موج كاهش می‌یابد، ارتفاع آن به طور قابل‌توجهی بالا می رود- انرژی متراكم‌شده آب را به سمت بالا می‌راند.

سرعت یك سونامی معمولي كه به خشكی نزدیك می شود تا 50 كیلومتر در ساعت كاهش می‌یابد، و در مقابل ارتفاع آن تا 30 متر بالای سطح دریا می‌رسد. با افزایش ارتفاع موج حین این فرآیند طول موج به شدت كاهش می‌یاید.( فشرده شدن یك آكاردئون را در نظر بگیرید.)

شاهدی كه در كنار ساحل قرار دارد، بالا و پایین‌رفتن شدید آب را هنگامی كه سونامی قریب‌الوقوع است، مشاهده خواهد كرد.به دنبال آن ناوه واقعی سونامی به ساحل می‌رسد. سونامی‌ها اغلب به صورت رشته‌هایی طغیان‌های قدرتمند و سریع آب و نه به صورت یك موج منفرد غول‌آسا تظاهر می‌كنند.

البته ممكن است یك اُشترك (Bore) كه یك موج عمودی بزرگ است با جبهه‌ای زیروروكننده ظاهر شود.اُشترك‌ها اغلب با طغیان‌های سریع آب دنبال می‌شوند، كه به خصوص باعث تخریب ساحل می‌شود. پنج تا 90 دقیقه پس از ضربه اولیه ممكن است امواج دیگری به دنبال آید- قطار موج سونامی، پس از حركت به صورت رشته‌ای از امواج در فواصلی طولانی، خود را به ساحل می كوبد.

سونامی به خصوص اگر بدون هشدار قبلی به ساحلی برخورد كند، تلفات بسیاری به بار می‌آورد، و خط ساحلی با خاك یكسان می‌كند و همه چیز را با خود به دریا می‌كشاند.

منطقه‌ای كه در معرض بیشترین خطر تخریب قرار دارند، نواحی در حد فاصل 1.6 كیلومتری خط ساحلی، به خاطر طغیان آب و آوار پراكنده‌شده، و با ارتفاع كمتر از 15 متر از سطح دریا به خاطر ارتفاع امواج ضربه‌زننده است.

سونامی حتی می‌تواند به علت خصوصیات متفاوت بستر دریا و ساحل به پناهگاه‌های دور از ساحل هم برسد. برای مثال یك منطقه حفاظت‌شده ساحلی با ورودی باریك یك مسیر "شیپوری" ایجاد می‌كند، كه باعث تشدید قدرت مخرب امواج می‌شود. یا كانال رودخانه‌ای راه را برای نفوذ بیشتر سونامی به مناطق داخلی‌تر می‌گشاید.

تا زمانی كه یك سونامی به ساحل برخورد نكند، مشكل است نحوه تعامل آن را با خشكی پیش‌بینی كرد.

مقایسه موج هايي كه در اثر باد توليد مي شوند با موج هاي سونامي

موج هاي منظم (كه به وسيله باد ايجاد مي شوند)، خيلي با موج هاي سونامي متفاوتند. موج هاي سونامي خيلي سريع تر از موج هايي هستند كه به وسيله باد ايجاد مي شوند و طول موج هاي

خيلي بيشتري هم دارند (فاصله از نوك يك موج تا نوك موج بعدي). در درياي عميق،‌ موج هاي سونامي خيلي كوچك هستند. اما در ساحل،‌ آنها دو تاي موج هاي منظم هستند.

مصاحبه با دوميني هاوز سرپرست گروه تحقيقاتي در شهر ساموا:

*پیامدهای یک سونامی

به دنبال وقوع زمین لرزه و سونامی درساموا، یونسکو گروهی را برای تحقیق درمورد سونامی به این کشور فرستاد. دومینی هاوز که سرپرستی این گروه را برعهده داشت از تجربیات این سفر می‌گوید.

در تاریخ 29 سپتامبر / 7 مهرماه گذشته، به دنبال وقوع زلزله‌ای 8.3 ریشتری در نزدیکی سواحل ساموا (کشوری در اقیانوس آرام جنوبی، در نزدیکی نیوزیلند)، سونامی بزرگی به سواحل این کشور برخورد کرد و بیش از صد نفر را به کام مرگ فرستاد. دیل دومینی هاوز از مرکز تحقیقات سونامی استرالیا در سیدنی، در آن زمان یک گروه پژوهشی را که از سوی کمیسیون بین‌المللی اقیانوس‌شناسی سازمان آموزشی و علمی و فرهنگی سازمان ملل، یونسکو به آن منطقه اعزام شده بودند، هدایت می‌کرد. او در گفتگو با نیچر، مشاهدات خود را از این سفر بازگو کرد.

*هیئت اعزامی به ساموا شامل چه افرادی بودند؟

در تیم پژوهشی بین‌المللی ما بیش‌از 80 دانشمند از ساموا و هم‌چنین 16 موسسه خارج از این کشور عضو بودند. تحقیقات محلی در دو جزیره اصلی ساموا شامل آپولو وساوایی، بین روزهای 14 تا 21 اکتبر (22 تا 29مهر) انجام شد و در روز 26 ماه اکتبر (4 آبان) نیز گزارش موقت پیشرفت کار در حضور اعضای دولت ساموا به نمایش درآمد.

*هدف از این پژوهش چه بود؟

این اولین باری بود که یک ارزیابی بعد از سونامی در کشور ساموا انجام شد. دلیلش هم این بود که این اولین باری است که چنین اتفاقی در زمان معاصر این کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد.هدف اصلی این بود که در رابطه با ماهیت سونامی و تاثیراتش کاوش شود تا به دولت‌های ملی کمک شود تا استراتژی‌های مدیریت مخاطرات سونامی خود را بهبود ببخشند. برای اولین بار در یک ارزیابی یونسکو- آی.او.سی، ما تلاش کردیم تا طبیعت و ارتباط (اگر وجود داشته باشد) بین سیستم‌های فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را بیابیم تا به درک جامع‌تری از سونامی و تاثیراتش برسیم؛ درکی که خیلی بیشتر از توضیحات ساده‌ای مانند «بیشینه ارتفاع موج» و یا «آمار تلفات» خواهد بود.

*یافته‌های شما چه بود؟

ما میزان آب‌گرفتگی در ساحل را ضبط کردیم و نکته تعجب‌برانگیز، این بود که بیشینه ارتفاع آب اندکی کمتر از 15 متر بالاتر از سطح متوسط آب دریا بود. در بعضی جاها نیز ارتفاع آب خیلی بیش از اندازه بالا بود. سونامی تاثیراتی بر محیط زیست طبیعی داشت که شامل جابجایی و تغییر مکان رسوبات می‌شد. خیلی از گیاهان ساحلی و درختان نابود شده بودند. بدتر از همه این بود که خسارات وارد به باغ‌های کشاورزی، بر منابع غذای خیلی از خانواده‌ها تاثیر گذاشت.ما توانستیم عواملی را که خسارات گسترده‌ای به ساختمان‌ها وارد کرده بود، شناسایی کنیم. ما همچنین با افراد محلی که دچار ضربه روحی شدید شده بودند، صحبت کردیم. یکی از قوی‌ترین احساسات در بین این افراد، حس ترس بود.

*آیا هیچ چیز خاصی بود که در مورد این سونامی غیر عادی باشد؟

به جز آمار 40 سونامی در این کشور از سال 1837 / 1216 تاکنون، هیچ حافظه فرهنگی یا اجتماعی از سونامی در ساموا وجود ندارد. از دید ما این امر خیلی عجیب بود! به این ترتیب، اداره مدیریت بحران در قانع کردن مردم ساموا به این‌که سونامی‌ها یک خطر واقعی برای جوامع ساحلی به شمار می‌روند، مشکلات جدی خواهد داشت. به نظر می‌رسد سونامی سال 1917 / 1296 از حیث گستردگی و احتمالا خسارات وارده با سونامی سال 2009 / 1388 برابری کند؛ ولی نیاز جدی وجود دارد که تحقیقات در مورد سونامی‌های قدیمی در این منطقه انجام شود، تا دامنه و تناوب آنها مورد بررسی قرار گیرد.

*سیستم هشدار در این منطقه چگونه است؟

اداره مدیریت بحران ساموا در سال‌های اخیر به سختی کار کرده تا با همکاری جوامع بین‌المللی، سیستم هشدار سونامی را بهبود بخشد و فرایند تخلیه افراد را در مواقع اضطراری تمرین و اجرا کند. این تلاش‌ها جان خیلی از افراد را نجات داد. به هنگام وقوع زمین‌لرزه، عکس‌العمل بسیاری از اهالی ساموا مناسب بود: آنها بدون انتظار برای هشدار رسمی به داخل جزیره رفتند؛ با این حال بیش از صد نفر جان خود را از دست دادند. این امر به ما یادآوری می‌کند که دانشمندان و دولت‌مردان باید بیش از این تلاش کنند تا تلاش‌های خود را برای کاهش مخاطرات بهبود ببخشند.

*آیا یک سیستم هشدار موثرتر نمی‌توانست جان‌های بیشتری را نجات دهد؟

به نظر من نه. سیستم‌های حسگر، نظارت و هشدار به خوبی کار کردند و نمی‌توانستند کار بیشتری انجام دهند. زمین لرزه‌ای که سبب سونامی شد، آن‌قدر نزدیک به ساحل ساموا اتفاق افتاد که زمان کافی برای پردازش اطلاعات لرزه‌نگاری و انتشار یک سیستم هشدار وجود نداشت (به رغم این‌که دولت در اولین زمان ممکن بعد از این‌که اطلاعات در مورد سونامی تایید شد، هشدار رسمی منتشر کرد). پیام اصلی این است: اگر شما در منطقه ساحلی یک زمین‌لرزه را احساس کردید، به مناطق مرتفع‌تر فرار کنید.

*آیا نتایج ارزیابی‌ها برای افزایش آمادگی مناسب است؟

قطعا. ما توانستیم پیشنهادهایی برای طراحی بهتر ساختمان‌ها و مدیریت زیست‌بوم ارائه کنیم تا خسارات سونامی‌های آینده کاهش یابد. علاوه بر آن، پژوهش‌های جامعه محور انجام شده ما نشان داد که تلاش‌ها برای کاهش خطرات بحران، به کجا و چگونه باید متمرکز شوند. ما پیشنهادهای متعددی در این زمینه ارائه کردیم؛ اکنون دیگر بر عهده متولیان امر در ساموا است تا تصمیم بگیرند که چگونه از این اطلاعات استفاده کنند.

سونامی زلزله دریایی یا انفجار هسته ای؟

بیش از یکسال از زلزله اي دریایی سونامی میگذرد. ﴿پنجم دی ماه 1383، 26 دسامبر 2004﴾

حادثه ی کم سابقه ای که جهان را تحت تأثیر قرار داد. در این حادثه وحشتناک که بعدها به زلزله دریایی سونامی تعبیر گردید، هزاران نفر از مردم منطقه مسلمان نشین آچه در مجمع الجزایر اندونزی جان باختند، هزاران نفر دیگر مجروح شده و میلیاردها دلار بر این منطقه فقیر تحمیل گردید. اکنون یکسال از حادثه میگذرد و بخشی از زوایای پنهان آن آشکار شده است.

جو وایلز Joe vealls از ژورنالیستهای جنجال برانگیز اینترنت که مقالات او درباره کشتار مدرسه بسلان در روسیه، قتل هالی ولز و غیره توجه خوانندگان را به خود جلب نموده در تاریخ 5 ژانویه 2005 ﴿15 دی 1383﴾ اقدام به نوشتن مقالهای افشاگرانه در مورد حقایق پشت پرده زلزله دریایی سونامی نمود.

متأسفانه این روزنامه نگار مستقل که رزمنده سابق ارتش آمریکا نیز بوده و مصدوم جنگی به شمار میرفت در تاریخ 18 ژوئیه 2005 چند ماه پس از نوشتن این مقاله دچار بیماری مرموزی شد و دارفانی را بدرود گفت. جالب توجه است که درست قبل از بروز سونامی در منطقه آچه Acheh در اندونزی کوجونامدی Kojo Namdi تحلیلگر آمریکایی در برنامه تحلیل خبری خود که از کانال ان.پی.آر NPR پخش شد تحولات این منطقه را برای آمریکا از تحولات عراق پر اهمیت تر خوانده بود، چرا که جمعیت مسلمان اندونزی از جمعیت کشورهای عرب منطقه خاورمیانه بیشتر بوده و جنبش آزادی خواه آچه تهدیدی برای منافع جهانی آمریکا به شمار می آمد.

مطلب حاضر بخشی از ترجمه ی متن مقاله جووایلز است که برای اطلاع خوانندگان عزیز نشریه ی نامه ی جامعه تصمیم به درج آن گرفتیم.

آیا نیویورک برنامه ریز سونامی بود؟

با از دست رفتن افغانستان و عراق، بانکداران وال استریت به دنبال راههای دیگری برای کنترل جهان بودند که ناگهان انفجاری موجب بروز زلزله سونامی در آسیا شد.

آقای ویلیام کوهن وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا در آوریل 1997 خاطرنشان ساخته بود: برخی حتی اقدام به عملیات تروریستی علیه محیط زیست نموده اند تا بدین وسیله آب و هوا را کنترل نموده و از راه دور با به کارگیری امواج الکترومغناطیسی موجب بروز زلزله و آتش فشان گردند. عجیب است کوهن در آن زمان به این مسأله کاملاً واقف بود که سلاحهای هسته ای میتوانند موجب بروز آنچه وی امواج الکترومغناطیسی خوانده بود، گردند.

گرچه طبیعت انسان گرایش به آن دارد که در مقابل تعداد عظیم کشته شدگان و مصدومین این سانحه که در تاریخ 26 دسامبر 2004 ﴿5 دی ماه 1383﴾ آسیا را به لرزه انداخت، در حالت شوک فرو رفته و لب از سخن فرو بندد و با وجود اینکه یک نویسنده ممکن است با افشای حقایق پشت پرده ی سونامی، اعتبار خود را به خطر اندازد، لکن مسائل ضد و نقیض قابل ثبوت بسیاری در رابطه با توضیحاتی که مقامات آمریکایی رسماً در مورد واقعه سونامی ارایه نموده اند به چشم میخورد که نمیتوان نادیده گرفت.

شکی نیست موجی عظیم ﴿سونامی﴾ بر سواحل جنوب و جنوب شرقی آسیا فرود آمد و آنقدر عظمت داشت که تا اقیانوس هند و آفریقا نیز راه یافت و چندصد تن را در آن مناطق به هلاکت رساند. سؤال مطرح این است که آیا این سونامی سانحه ای طبیعی و یا ساخته دست بشر بوده است؟ سونامی آسیا اگر سانحه ای طبیعی باشد فاجعه ای عظیم به شمار میرود، اما اگر ساخته ی دست بشر باشد؛ بزرگترین جنایت جنگی تاریخ بشریت محسوب میگردد.و اما برای بررسی موارد ضد و نقیض این ماجرا باید از نقطه آغازین شروع نمود و تک تک وقایع را مورد بازنگری قرار داد، به ویژه تحولاتی که درست در کانون زمین لرزه سونامی رخ داد، چرا که مرکز این زلزله با آنچه نیویورک تایمز و سی.ان.ان گزارش نمودند، تفاوت داشت.

ظهر آنروز به وقت استرالیا من با دقت اقدام به یادداشت وسعت و شدت زلزله و کانون زلزله که توسط مرکز ژئوفیزیک جاکارتا در اندونزی ثبت گردیده بود، نمودم. زلزله ای به شدت 4/6 ریشتر شمال جزیره سوماترا در اندونزی را لرزاند. مرکز ژئوفیزیک مزبور با موشکافی و دقت بسیار این نکته را ثابت نمود که کانون زمین لرزه در 155 مایلی جنوب ـ جنوب غربی منطقه "آچه" بود.

این نقطه حدوداً 250 مایل به طرف جنوب نقطه ای است که توسط سازمان NOAA آمریکا به عنوان کانون زمین لرزه سونامی شناسایی شد. سازمان NOAA شمال غربی آچه را مرکز زلزله و ابتدا شدت آن را 0/8 ریشتر اعلام نمود. متأسفانه حتی چنین گزارشی برای توجیه صدمات ناشی از این واقعه حیرت انگیز کافی نبود. بنابراین به تدریج گزارش خود را تغییر داد و شدت زلزله را 5/8 و سپس 9/8 و نهایتاً 0/9 ریشتر اعلام نمود.

بنابراین نخستین سرنخ را مقامات آمریکایی به دست ما میدهند، چرا که شدت زلزله میزان خاصی است که بر روی زلزله سنج ثبت میشود و انعطاف پذیر نمیباشد. شدت زلزله ای که جاکارتا با وجود نزدیکی به کانون زمین لرزه ثبت نموده بود به مراتب پایین تر از مقادیر ریشتری بود که دستگاههای زلزله سنج آمریکا نشان میدادند.

زلزله همواره در اثر فرکانس الکترومغناطیسی ناشی از نوسان در برد 0/5 الی 12 هرتز به وقوع میپیوندد، لکن این یک پروسه ی یک لحظه ای نیست؛ چرا که فرکانس ناشی از نوسان Frequency Resonant باید دقیق باشد. بنابراین با بروز رزنانس حقیقی، گسل دچار لرزه شده و مانند ریسمانی تحت فشار، هشدارهایی را به دستگاههای زلزله سنج به صورت امواج« اس» که رو به شدت میباشند، ارسال میکند.

در شرایطی که زلزله سنج تنها خوشه هایی از امواج فشرده ﴿پی﴾ را نشان دهد، در این صورت تقریباً میتوان مطمئن بود که انفجاری در زیرزمین یا زیر دریا رخ داده است. این امواج در حقیقت تنها علایم معتنابهی بودند که براساس آن متخصصین هندی و اندونزیایی دریافتند که امواج ثبت شده حادثه سونامی شباهت غریبی به امواج مشابهی داشتند که سالیان قبل در پی انفجار تسلیحات هسته ای زیرزمینی آمریکا در نوادا Nevada توسط دستگاههای زلزله سنج ثبت گردید.

دولت هند کاملاً به این مسأله واقف بود که این زلزله یک زلزله طبیعی نبود، چرا که در 27 دسامبر هندوستان از پیوستن به طرح کلوپ چهار کشور جرج بوش ممانعت ورزید. براساس طرح مزبور هندوستان از اتحاد نوین خود با روسیه، چین و برزیل دست میکشید. در 28 دسامبر دولت هند مؤدبانه به ارتش آمریکا هشدار داد که از ورود به قلمرو این کشور ممانعت ورزد. در 29 دسامبر سرمقاله روزنامه ایندیا دیلی چاپ هند علناً فاجعه سونامی را به زیر سؤال کشید و نوشت: آیا این واقعه ﴿سونامی﴾ اعمال قدرتی از جانب کشوری بود که میخواست به منطقه نشان دهد چه بلایی بر سر آن میتواند بیاورد؟. این سرمقاله افزود: با در نظر داشتن میزان خسارت وارده و با مد نظر گرفتن این حقیقت که هندوستان قدرت منطقهای جنوب آسیا به شمار میرود، نیروی دریایی هند مسؤل است که این واقعه را مورد بررسی قرار داده و حقایق آنرا برای جهانیان افشا کند.

صبح روز 27 دسامبر، رسانه های استرالیا ﴿که قدرتمندان نیویورک صاحب آنها هستند﴾ به روشنی اعلام نمودند که بیش از هر کشور دیگری، سریلانکا که جزیره ای است در رأس جنوبی هند و مانند استرالیا عضو کشورهای مشترک المنافع انگلیس میباشد، از این واقعه صدمه دیده است. لذا آقای تیم کاستلو Tim Costello سرپرست یکی از بزرگترین نهادهای خیریه استرالیا بلافاصله به منطقه صدمه دیده پرواز نمود تا نیازهای مصدومین را برآورد نماید. لکن صبح همان روز جانی هوارد برنامه ای دیگر در سر میپروراند که با توجه به سابقه نوکرصفتی و چاپلوسی او میتوان گفت در پی تلفنی از وال استریت چنین اقدامی به سرش زده است.

جانی هوارد که به جانی کوچولو ﴿Little Johnny﴾، معروف است مخفیانه دو فروند هواپیمای حمل بار هرکول RAAF Hercules را همراه با تجهیزات راهی مالزی نمود تا آماده ی فرمان باشند. او همچنین دو فروند دیگر از این هواپیماها را به منطقه داروین در شمال استرالیا گسیل نمود. قابل ذکر است که اگر آقای هوارد اهل انسانیت بود هر چهار هلیکوپتر را میبایست به کشور مشترک المنافع استرالیا یعنی سریلانکا که بیشترین صدمات به آن وارد شده بود، اعزام میکرد و مردم استرالیا نیز بنا به گزارشات خبری این کشور اطلاع داشتند که بیشترین کمک ها باید به این کشور ارسال شود. اما از آنجا که قرار چیز دیگری بود، آقای هوارد منتظر دستوراتی از نیویورک بود.

مدت زیادی نگذشت که یک جت جاسوسی که در برد بالا پرواز مینمود، تأیید کرد که باند فرودگاه مِدان Medan در شرق سوماترا باز است و هر چهار هلیکوپتر استرالیایی مجهز به سرباز، اسلحه و دیگر ادوات بدین ترتیب به منطقه سوماترا درست در جنوب منطقه آسیب دیده آچه هجوم بردند. باید در نظر داشت منطقه آچه در حالی که 90 درصد از شهروندان آن در اثر سونامی جان باخته اند، میتواند به زودی مبدل به خلیج گوانتاناموی دیگری شود که در آن صدها جنگجوی آمریکایی و استرالیایی مسلح حضور داشته باشند.

این نکته را به دقت به خاطر بسپارید که در زمانی که این چهار هواپیمای هرکول در فرودگاه مدان بر زمین نشستند، شهروندان عادی استرالیایی خبر از این مسأله نداشتند که سوماترا نیز شدیداً لطمه خورده است. تنها جانی هوارد و دوستانش در نیویورک از این مسأله با خبر بودند. رؤسای جانی هوارد به هیچ وجه اهمیتی برای سریلانکا قایل نبوده و به دنبال مستقر نمودن پایگاهی به منظور جلب قراردادهای بازسازی منطقه بودند تا شکستهای مالی خود در عراق را جبران کنند و صهیونیسم پیر را چند صباحی دیگر بر پاهای لرزانش در نیویورک زنده نگاهدارند.

در پایان چه اهمیتی داشت که چند تا بومی تلف شوند. هرچه باشد آنها بیش از یکصدهزار مسلمان را بدین ترتیب در سوماترا با یک موج بزرگ از بین برده بودند تا شکستهای خود در عراق و افغانستان را تلافی نمایند.

نکته ی بعدی نشان میدهد که تا چه حد همه چیز از قبل برنامه ریزی شده بود. چرا که این مسأله در دریا در نقطه ای که فاصله زیادی از جاسوسان مستقر در باراندازها یا مأمورین کا.گ.ب KGB روسیه داشت، اتفاق افتاد. نخستین تیم نیروهای امریکایی از هنگ کنگ سرازیر شدند. این تیم شامل ناو هسته ای آبراهام لینکلن USS Abraham lincoln و کشتیهای همراه آن بود. تیم دوم که جالب تر از تیم اول بود از گوام برفراز جنگنده دوزیست USS Bonhomme Richard به حرکت درآمد که تا لبه عرشه این ناو، پر از کلاهک های مسلح بود. جالب تر اینکه این ناو جنگنده در رأس یک ناوگان جنگی مجهز ﴿شامل: Uss Duluth Amphibious Transport Dock Vessel, USS Rushmore Landing Ship Dock, USS Bunker Hill Guided Missile Carrier, USS Milius Guided Missile Destroy, USS Thech Guided Missile Frigate Expeditionary Strike Group 5) حرکت میکرد که نیروی تهاجمی گروه پنج نام داشت. همچنین زیر دریایی شکار و کشتار موسوم به USS

 Pasadenaاین ناوگان را همراهی میکرد تا به مأموریت زیردریایی آن نیز کمک شده باشد. علاوه بر این یدک ناو Munro High Endurance Cutter متعلق به گارد ساحلی امریکا نیز همراه این ناوگان بود.حال با در نظر داشتن اینکه نیروی گسیلشی تهاجمی گروه پنج آنقدر سلاح        هسته ای به همراه داشت که بتواند نیمی از جهان کنونی را نابود سازد و هیچ ارتباطی با کمکهای انسان دوستانه نداشت، مهندس این ناوگان سرهنگ خولیو دومینگز خاطرنشان میسازد: گروه حمایت از خدمات نیروهای دریایی اکنون 12 ماه است خود را برای انجام چنین مأموریت انسان دوستانه ای آماده میسازد و بیش از گذشته برای انجام مأموریت آماده است. سؤال اینجاست که این نظامیان چگونه یکسال قبل از وقوع سونامی میدانستند که نیازی به اجرای عملیات انسان دوستانه وجود دارد که خود را برای آن آماده کنند در حالی که شغل عمده نظامیان آمریکایی، سوراخ سوراخ کردن بدن مسلمین است؟!

به گفته جان اف کندی این ملت ﴿آمریکا﴾ میتواند قدرتمند باشد، لکن هرگز نمیتواند ابراز ضعف کند. ما هرکاری بتوانیم باید انجام دهیم تا قدرتمند شویم و قدرتمند باقی بمانیم.رویداد مزدورانه و توجیه ناپذیر زمانی بروز نمود که هر دو ناوگان وارد آبهای اقیانوس هند شدند. ناو آبراهام لینکلن که به طور عادی حدود 500 تفنگدار دریایی را حمل میکند، علاوه بر همراه داشتن 70 هواپیمای جنگنده، این بار مجهز به 2000 جنگجوی مارین ﴿تفنگدار دریایی﴾ بود. عجیب است که چنین ناوگان پر قدرت نظامی عظیم در نزدیکی خیابانهای خالی از شهروند آچه لنگر انداخته باشد، در حالی که وال استریت ترجیح میدهد سربازان آمریکایی فدای اهداف صهیونیستها در عراق شوند. ناوگان نخستین قبل از ترک هنگ کنگ از کجا میدانست که نیاز به تعداد بیش از حد معمول از مارینها دارد، انگار 1500 تن مارین مازاد بر معمول کنار بندر هنگ کنگ آماده نشسته بودند تا سوار ناو شوند.زمانیکه دو ناوگان ظاهراً در دو جهت مختلف در اقیانوس هند به حرکت درآمدند، اتفاق غریب تری رخ داد. گرچه نیروی گسیلشی تهاجمی گروه پنج که ظاهراً مأموریتی انسان دوستانه داشت، قرار بود به کمک قربانیان سریلانکا برود، در عوض مارینهای مستقر بر ناو Richard , USS Binhomme به ناو USS Duluth Amphibious Transport Dock Vessel منتقل شدند و از ناوگان گروه پنج جدا شده به طرف تیم یک به حرکت درآمدند. بنابراین، بدون اطلاع مردم اندونزی، ناو به ظاهر بیخطر و بزرگ USS Abraham Lincoln مبدل به وسیله ای شد که انتقال 3500 رزمنده مارین مسلح آمریکایی به منطقه کوچک آچه را از دیدها پنهان نگاه دارد.

البته من سعی میکنم راحت به نتیجه گیری نرسم و این سؤال را مطرح کنم که دقیقاً چگونه یک سلاح دما هسته ای به گسل سوماترا انتقال یافت، گرچه کلیه اطلاعات زلزله سنج ها و آمادگی قبلی نظامیان دال بر تحقق چنین سناریویی است.

سؤال دیگری که مطرح است این که چه کسی آنقدر دیوانه است که بخواهد به خاطر حفظ قدرت دست به کشتن 150 هزار غیر نظامی بزند؟ با در نظر گرفتن عملکرد آمریکا در عراق و دیگر کشورهای بخت برگشته جهان میبینیم تنها کاندیدای اجرای چنین عملیات ظالمانه ای ولفوویتز و دستیارانش میباشند که مانند همیشه در رؤیای استقرار یک حکومت جهانی به سر میبرند.

برای صهیونیستها دستیابی به یک سلاح دما هسته ای در آمریکا کار دشواری نیست به ویژه وقتی میبینیم یک صد کلاهک اتمی هوا به هوا که قدیمی شده بودند چگونه از در پشتی پنتاگون به طور قاچاق خارج شدند تا هسته مرکزی زرادخانه اتمی اسراییل را تشکیل دهند. باید در نظر داشت به محض اینکه سلاحی در آمریکا قدیمی و غیر قابل استفاده تشخیص داده میشود، ردیابی آن توسط پرسنل نظامی غیر ممکن میگردد.

برای تحت نفوذ درآوردن کشورهای آسیایی و حصول اطمینان از سود سرشار ناشی از پروژه های بازسازی در این منطقه تنها لازمه اش بروز یک سونامی عظیم در بخش خاصی از منطقه بود که یک سلاح دماهسته ای قابلیت ایجاد آنرا داشت. به کارگیری امواج عظیم به عنوان یک سلاح مخرب پدیده نوظهوری نیست. بر کسی پوشیده نیست که به مدت بیش از سی سال هم آمریکا و هم شوروی سابق مشغول مطالعه به روی چنین تکنیکی جهت نابودسازی شهرهای یکدیگر بودند. موج عظیم ناشی از انفجار در اعماق دریا نسبتاً تمیز بوده و به متجاوزین اجازه میدهد که سرزمینها و ساختمانهایی را که سالم مانده اند بدون تأخیر تحت تصرف درآورند.

اگر همه چیز طبق نقشه عملی میشد، اندونزی، سریلانکا و هندوستان برای سی چهل سال آینده در گرو صندوق بین المللی پول و بانک جهانی باقی میماندند و در این فاصله قیمت نفت که بعد از بحران عراق بالا رفته بود، کاهش می یافت.

از طرف دیگر اگر دولت هند بدام می افتاد، محور روسیه ـ چین ـ هند ـ برزیل فرو می پاشید. همه اینها تنها با به کارگیری یک سلاح دما هسته ای که دیگر مورد استفاده نظامی نداشته و بالطبع کسی از وجود آن خبر نداشت، امکان پذیر بود. رآکتور هسته ای هند در چنایی Chennai ﴿ایالت تامیل نادو﴾ که از دو سو مجهز به جتهای فوق العاده قوی 30 SU Sukhoi بود وضعیتی انعطاف پذیر داشت چرا که در جزیره نیکوبار مستقر بود که موج عظیم سونامی گسل سوماترا نخست به سوی آن حمله برد. هندوستان دارای یک پایگاه عمده نیروی هوایی در جزیره کارنیکوبار Car Nicobar میباشدکه مدافع خط مقدم حریم هوایی هند در خلیج بنگال است.

این پایگاه قرار بود در این کشور تبدیل به احسن شده و مجهز به 25 جت روسی 30 SU Sukhoi نیروی هوایی هند شودکه هر یک قادرند علاوه برموشکهای ضد کشتی دریانورد، موشکهای Sunburn و 2 .0+ Onyx Mach را نیز پرتاب کنند.

امروز ﴿26 ژانویه﴾ بلومبرگ خبر انتقال فرماندهی از ناوگان گروه پنج به ناو آبراهام لینکلن را در کنار منطقه آچه تأیید نمود. هیچ کمکی برای یک صد و ده هزار مسلمان ساکن این منطقه اندونزی در راه نیست مگر این دو ناوگان عظیم نظامی آمریکا.

سفارت آمریکا در جاکارتا طی یک نامه الکترونیکی اعلام نمود امروز دو ناو USS Bonhomme Richard

و USS Duluth وارد آبهای سوماترا شدند و بیش از دویست هزار پوند ﴿90 هزار کیلوگرم﴾ مواد را از داخل دو انبار به نواحی مصدوم که از طريق دیگر به آنها دسترسی نبود رساندند. این دو ناو هر یک شامل 25 فروند هلیکوپتر بودند.

در 4 فوریه 2005 اظهارات مبتکرانه باورنکردنی کاندا لیزا رایس وزیر خارجه آمریکا در مورد مزایای سونامی قابل توجه بود.

طی جلسه کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا در مورد انتصاب کاندا لیزا رایس به عنوان وزیر خارجه دولت بوش رایس اظهار داشت: سونامی موقعیتی بی نظیر است که نه تنها دولت آمریکا بلکه مهربانی مردم آمریکا به جهان نشان داده شود. وی اضافه نمود: من معتقدم این واقعه مزایای فوق العاده ای برای ما در برداشته است.

تيتر